Post przerywany jako metoda odżywiania: zasady, efekty i potencjalne zagrożenia

Obecnie post przerywany staje się jednym z najczęściej wybieranych modeli żywienia. Nie jest to standardowa dieta, która narzuca konkretny zestaw produktów do spożycia. Kluczową rolę odgrywa tu czas, w którym spożywamy posiłki. Istnieje wiele wariantów tej diety, niektóre są prostsze, inne wymagają więcej dyscypliny. Co więcej, naukowcy podkreślają korzyści zdrowotne płynące z takiego sposobu odżywiania, które obejmują odmładzanie komórek, aż po utratę nadmiaru kilogramów.

Post przerywany, znany również jako intermittent fasting (IF), to specyficzny styl żywnościowy opierający się na cyklicznym zamienianiu okresów postu i jedzenia według ustalonych proporcji (najczęściej stosuje się 8 godzin jedzenia i 16 godzin postu). Ten model żywienia nie definiuje, co powinniśmy jeść, ale kiedy powinniśmy to robić. Z tego powodu nie można go utożsamiać z dietą w tradycyjnym sensie tego słowa. Możemy przypuszczać, że inspiracją dla tej metody była prawdopodobnie dawna tradycja, gdyż post był obecny w życiu człowieka od początku jego ewolucji. Starożytni łowcy-zbieracze nie mieli dostępu do supermarketów, lodówek ani jedzenia przez cały rok, więc czasami musieli przymusowo pościć, kiedy nie było dostępne jedzenie.

W efekcie ludzie przystosowali się do funkcjonowania bez spożywania pokarmu przez dłuższy czas. Z tego punktu widzenia, okazjonalny post może być bardziej naturalnym sposobem odżywiania niż codzienne obfite posiłki. Warto pamiętać, że post jest często praktykowany z przyczyn religijnych lub duchowych w islamie, chrześcijaństwie, judaizmie i buddyzmie – wszystkich największych religiach świata.

Są różne metody korzystania z postu przerywanego jako modelu żywieniowego. Najpopularniejsza z nich to metoda 16:8, która zakłada 16 godzin postu i 8 godzin jedzenia (tzw. „okno żywieniowe”). Możemy spożywać dowolną ilość posiłków w ciągu 8 do 10 godzin, choć zazwyczaj są to 3 lub 4 małe posiłki. Przyjęcie tej metody postu jest proste, wymaga tylko opóźnionego spożycia śniadania oraz wcześniejszego zjedzenia kolacji. Na przykład, jeśli ostatni posiłek spożywamy o 20:00 wieczorem, następny powinniśmy zacząć około południa następnego dnia – co daje wynik 16 godzin postu. Zaleca się jednak, aby kobiety ograniczały okres postu do 14, maksymalnie do 15 godzin, natomiast mężczyźni mogą próbować pościć nieco dłużej. W czasie postu można pić wodę, kawę i inne napoje bez kalorii (bez cukru!), co może pomóc w walce z uczuciem głodu i dostosować organizm do nowego rytmu odżywiania.

Mniej popularny jest post przerywany w wersji 5:2. Polega on na spożywaniu „normalnej” diety przez 5 dni w tygodniu, a przez 2 wybrane dni ograniczamy spożycie kalorii do jedynie 500-600 (ale nie jeden dzień po drugim). Tę wersję nazywa się czasem „fast diet”. Chociaż nie ma badań dotyczących konkretnie diety 5:2, istnieje wiele analiz potwierdzających korzyści płynące z postu przerywanego.