Selen – esencja życia: znaczenie, skutki niedoboru i nadmiaru

Selen, choć obecny w niewielkich ilościach w naszym organizmie, jest kluczowy do utrzymania optymalnego zdrowia. Zarówno brak, jak i nadmiar tego pierwiastka mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Zanim zdecydujemy się na suplementację selenu, istotne jest przeprowadzenie badań, które potwierdzą jego poziom w organizmie oraz konsultacja z lekarzem. Najlepszym podejściem jest utrzymanie zbilansowanej diety.

Esencka rola selenu polega na tym, że jest to pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego ciała. Może występować w formie anorganicznej jako selenki metali i seleniny, oraz jako selen organiczny, który łączy się z białkami. Selen jako mikroelement nie wykazuje bezpośredniego działania biologicznego, ale odgrywa ważną rolę poprzez swoje związki, jak selenocysteina i selenometionina. Jest nieodzownym składnikiem selenobiałek, pełniąc funkcje strukturalne, enzymatyczne oraz działając jako antyoksydant.

W czerwonych krwinkach selen jest składnikiem enzymu odpowiadającego za ochronę przed hemolizą w obecności nadtlenków. Jest również niezbędny do produkcji glutationu, który chroni komórki przed szkodliwymi wolnymi rodnikami tlenowymi i toksycznymi związkami chemicznymi. Selen pełni kluczową rolę w ochronie naszego organizmu przed wirusami, które mogą mutować – zmieniać swój kod genetyczny, aby uniknąć detekcji przez układ odpornościowy. Dzięki właściwościom selenu te mutacje są zapobiegane, co przeciwdziała powstawaniu chorób takich jak grypa, opryszczka wargowa czy półpasiec.

W kontekście mężczyzn, selen jest istotny dla procesu tworzenia się plemników, zwanych spermatogenezą. Badania wykazały, że niski poziom selenu może prowadzić do zmniejszonej ruchliwości plemników oraz zaburzeń struktury witki. Ponadto, niektóre badania sugerują, że niedobór selenu może być związany z występowaniem depresji i innych zaburzeń afektywnych, które objawiają się lękiem i dezorientacją. Wskazuje to na możliwy związek między niedoborem selenu a różnymi zaburzeniami nastroju.

Selen ma również pozytywny wpływ na stan włosów i paznokci. Jest zdolny do wiązania metali ciężkich, które są szkodliwe dla zdrowia, takie jak kadm, rtęć i ołów.