Odczarowanie mitów na temat lisa rudego – ciekawostki, biologia i styl życia

Był to czas, gdy słońce dopiero zaczynało przebudzać się z nocnego letargu, a godzina 4:00 ledwo za nami. Niezapomniane momenty doświadczyłem na łąkach, gdzie do mojego spotkania wyszedł lis rudy. Zaskoczony moją obecnością, zwierzę uciekło w popłochu z ofiarą w swoim pysku, nie mając pojęcia, że nie zamierzam mu zabierać zdobyczy. Jak szybko się pojawił, tak samo szybko zniknął – mimo powszechnego przekonania, że są one zazwyczaj przyjazne dla ludzi.

Z punktu widzenia biologii, lis rudy (Vulpes vulpes), znany również jako lis pospolity, jest powszechnie rozpoznawalnym gatunkiem ze względu na swoje charakterystyczne rude futro. To zwierzę jest typowe dla północnej półkuli naszego świata, zasiedlając obszary Europy, Azji i Ameryki Północnej. Zalicza się do niego wiele podgatunków, a sam lis rudy jest największym przedstawicielem rodzaju Vulpes. Dorosłe osobniki mogą osiągać długość do 90 cm oraz wagę od 13 do 14 kg. Jego futro jest na ogół jasnopomarańczowe do rudego, natomiast brzuch i podbródek są białe. Cechą charakterystyczną jest puszysty ogon z białym zakończeniem. To, jak wygląda zwierzę, często zależy od miejsca, w którym mieszka – podgatunki zamieszkujące północ mają bardziej intensywne ubarwienie i są większe niż te z obszarów południowych.

Sylwetka lisa rudego jest smukła i długa, na pierwszy rzut oka wydaje się, że ma niewielkie kończyny. Ma wydłużoną czaszkę z relatywnie małą częścią mózgową i dość długimi kłami. Lis rudy wyróżnia się krótkim ryjem, co odróżnia go od psa. Co ciekawe, okres godowy u tych zwierząt zaczyna się już w styczniu, chociaż oznaki gotowości do rozmnażania pojawiają się już dwa miesiące wcześniej.

Ciąża u samic trwa od 49 do 58 dni, a po tym okresie rodzi się od 4 do 6 młodych. Nowo narodzone lisy są nagie, niewidome, niesłyszące i rodzą się w norze, wykopanej wcześniej przez rodziców. Młode ważą od 56 do 110 gramów i mierzą około 15 cm. Matka opiekuje się nimi od momentu narodzin aż do momentu, gdy stają się samodzielne, dostarczając im pokarm za pomocą samca lub starszych rodzeństwa z poprzednich miotów. Gdy młode lisy zaczynają opuszczać norę, całe stado bierze na siebie rolę ich opiekuna. Osiągnąwszy dojrzałość płciową w wieku około 7 miesięcy (u samic ten okres może się wydłużyć do 10 miesięcy), młode lisy opuszczają rodzinne gniazdo i zaczynają poszukiwać własnego terytorium.

Nora jest dla lisa nie tylko miejscem rozrodu, ale również schronieniem przed zagrożeniami, miejscem odpoczynku, snu oraz magazynem jedzenia na wypadek nieudanego polowania. Lisy są znane z różnorodnych technik łowieckich, ale najbardziej spektakularną jest polowanie na gryzonie i duże owady. Najpierw pomagają sobie słuchem i węchem, by zlokalizować zdobycz, a następnie skaczą nawet dwa metry w górę, by natychmiast ją schwytać. Choć to wymaga dużej ilości energii, jest to zdecydowanie opłacalne. Dzienna dieta lisa rudego wynosi około 0,5 kg pokarmu, składającego się z około 300 gatunków zwierząt i roślin.